Grafika rastrowa, zwana również bitmapową, to typ grafiki, w której obraz jest prezentowany poprzez połączenie pojedynczych punktów (pikseli) na prostokątnej matrycy. Piksele są kolorowane na urządzeniu wyjściowym, a informacje są zapisywane w postaci systemów barwnych, takich jak RGB czy CMYK. Dane te można również przedstawić w postaci HTML. Przykładem grafiki rastrowej jest zdjęcie wykonane aparatem fotograficznym.
Obraz rastrowy może zostać skompresowany, co jednocześnie zmniejsza ilość zajmowanej przez niego pamięci. Wraz z tym idzie jednak utrata jakości. Skompresowana grafika rastrowa może zostać zapisana za pomocą rozszerzenia JPEG, TIFF, JNG i wielu innych. Formaty używające kompresji bezstratnej to m.in. BMP, GIF czy PNG. Istnieją też formaty zapisu bez kompresji. Otworzenie takich plików jest możliwe wyłącznie przy użyciu profesjonalnego programu do grafiki rastrowej. Takie „surowe” pliki mają najczęściej rozszerzenia PSD, RAW czy XCF.
Podstawowe atrybuty grafiki rastrowej
Piksel – najmniejsza jednostka, z której składa się obraz rastrowy. Kolor, jasność lub przezroczystość pojedynczych pikseli można dowolnie edytować.
Rozdzielczość – najczęściej wyrażana skrótami PPI (pixels per inch) lub DPI (dots per inch) odnosi się do ilości pikseli zawartych w danym obszarze obrazu. Większa rozdzielczość sprawia, że wyświetlany obraz jest bardziej szczegółowy i ostry.
Skalowanie – w przeciwieństwie do grafiki wektorowej, grafikę rastrową ograniczają możliwości skalowania, ponieważ im większy rozmiar obrazu, tym większe stają się piksele, co prowadzi do utraty jakości. Obraz może wyglądać na rozmazany.
Kompresja – grafiki rastrowe mogą być poddane kompresji, aby zmniejszyć wielkość pliku. Kompresja stratna (m.in. JPEG) znacznie ogranicza rozmiar pliku, jednak pogarsza się jakość obrazu. W przypadku kompresji bezstratnej grafika rastrowa (m.in. w formacie PNG) zachowuje swoją jakość, kosztem większej wagi pliku.
Paleta kolorów – w zależności od zastosowania grafika rastrowa korzysta z różnych modeli kolorów (m.in RGB, CMYK, HSV). Najbardziej popularny jest RGB, który odpowiada technologii stosowanej w matrycach ekranów.