Raster to obraz jednotonalny złożony z drobnych kropek o różnej wielkości lub zagęszczeniu, dający wrażenie istnienia półtonów. Ponieważ kropki są na tyle małe i zlewają się tworząc pełen obraz, jasność osiągniętych w ten sposób półtonów wynika ze stosunku powierzchni zajętej przez plamki rastra do powierzchni niezadrukowanego podłoża drukowego. W czasach tradycyjnego zecerstwa raster to przyrząd do uzyskiwania zrastrowanego obrazu i były nim dwie sklejone ze sobą płytki szklane z naciętymi drobnymi liniami, równoległymi i równo oddalonymi od siebie, wypełnionymi czarnym pigmentem, gdzie linie na jednej płycie były obrócone o kąt prosty względem linii na drugiej płycie. W ten sposób uzyskana siatka otworów powodowała, że obraz zawierający półtony, fotografowany przez nią zmieniał się w obraz kropek o różnych wielkościach. Parametrami rastra są: struktura , liniatura i kąt ułożenia linii punktów rastrowych. Obecnie stosuje się raster elektroniczny uzyskany metodą cyfrowego przetwarzania obrazu, będący odwzorowaniem obrazu wielotonalnego rozłożonym na punkty rastrowe.
Wyróżnia się dwa rodzaje rastra elektronicznego:
Raster amplitudowy
(raster modułowany amplitudowo, raster tradycyjny, raster klasyczny)
Środki punktów rastra na planie kwadratowej siatki są równo oddalone od siebie, a poszczególne punkty różnią się wielkością. Ważnym parametrem jest liniatura rastra, podającym ile rzędów kropek (lub linii) ułożonych równolegle względem siebie przypada na jednostkę długości i wyraża się ją w liniach na cal – lpi (lines per inch), lub rzadziej w liniach na centymetr. Im wyższa liniatura, tym kropek jest więcej i są drobniejsze i dzięki temu drukowany obraz może zawierać więcej szczegółów. Jednak przy zbyt wysokiej liniaturze w stosunku do możliwości urządzenia drukującego najmniejsze kropki mogą się nie zreprodukować, a więc najjaśniejsze miejsca pozostaną niezadrukowane, natomiast największe kropki mogą ulec zlaniu w jednolitą płaszczyznę, i obraz straci szczegóły w najciemniejszych partiach. Typowe wartości liniatury dla papierów powlekanych to 150 lpi, w przypadku papieru gazetowego jest to obecnie wartość na poziomie 115 lpi, Dla druków bardzo wysokiej jakości wyższe wartości
Raster stochastyczny
(raster modułowany częstotliwościowo, raster fazowy)
Wszystkie punkty rastra są tej samej wielkości, natomiast zróżnicowana jest odległość między nimi i ich kształt. Raster ten nie posiada kątów, a co za tym idzie, nie powstają nieporządane efekty mory i rozetek. Odpowiednikiem parametru jakim jest liniatura rastra jest stała wielkość punktu rastrowego na całej powierzchni zadrukowywanego arkusza. Im większy punkt, tym łatwiej go wydrukować, jednak im mniejszy punkt, tym więcej szczegółów obrazu można zreprodukować. Dla typowego druku offsetowego na papierze powlekanym, prowadzonym z arkusza, średnica punktu rastra stochastycznego jest rzędu 20 µm (0,02 mm), dla analogicznego offsetu z roli trochę większa, a dla papieru gazetowego aż do 30 µm
Raster kontaktowy
Folia przezroczysta ze skopiowanym rastrem, stosowana w styku z materiałem światłoczułym i obrazem wielotonalnym, w wyniku czego powstaje obraz zrastrowany gotowy do skopiowania na formę drukową.
Wyróżnia się dwa rodzaje rastra kontaktowego:
Raster negatywowy
Raster wykorzystywany do przekształcania obrazów pozytywowych wielotonalnych, w celu otrzymania negatywów rastrowanych. ang. negative screen
Raster pozytywowy
Raster wykorzystywany do przekształcania obrazów pozytywowych wielotonalnych, w celu otrzymania diapozytywów rastrowanych. [1]
ang. positive screen