Co to jest etykieta i jak ją zaprojektować?
Etykiety na produkty powstają na folii lub papierze. Niekiedy możliwe jest również ich nadrukowanie bezpośrednio na konkretnym produkcie. Maja one kilka funkcji. Przede wszystkim pozwalają nam skutecznie identyfikować konkretne produkty, po drugie możemy dowiedzieć się więcej o ich zawartości.
Etykieta stanowi źródło informacji o produkcie spożywczym. Pełni rolę nośnika danych o producencie, marce, przeznaczeniu, wartości odżywczej, sposobie użycia produktu i składnikach wykorzystanych w trakcie produkcji. Wskazuje także zalecenia i ograniczenia dotyczące jego stosowania. Etykieta pełni kluczową rolę w decyzjach nabywczych konsumentów.
Etykiety samoprzylepne czyli naklejki, wydają się być drobnym dodatkiem do produktu, dlatego często są błędnie niedoceniane. Odgrywają bardzo ważną rolę w procesie produkcji, identyfikacji i sprzedaży. Estetycznie wykonana etykieta podnosi atrakcyjność produktu, mając duży wpływ na wyróżnienie się wśród produktów konkurencji. Ponadto na etykietach w postaci kodów kreskowych czy QR możemy wprowadzić wiele informacji o danym produkcie.
Głównym kryterium wyboru etykiet samoprzylepnych jest ich przeznaczenie. Aby wybrać najbardziej odpowiedni produkt, musimy znać procesy produkcyjne, magazynowanie, obszar i czas zastosowania oraz wymagania klienta końcowego.
Wizualność etykiety
- Etykieta powinna przyciągać uwagę potencjalnego klienta, a także być estetyczna i czytelna,
- W obecnych czasach, szczególnie jeżeli planujemy sprzedaż online, etykieta powinna wzbudzać zainteresowanie, a także, co bardzo ważne, dobrze wyglądać na zdjęciach.
- Kolorowy nadruk etykiety. Cechą wyróżniającą jest przede wszystkim stosowanie kolorowych etykiet. Kolor i ciekawa grafika mogą pełnić dwie funkcje przyciągania uwagi klienta, a także ostrzegawczą w przypadku etykiet informacyjnych.
Kryteria techniczne
- Rozmiar naklejki. Wybierając rozmiar naklejki, musimy wziąć pod uwagę ilość informacji, które chcemy umieścić, rozmiar powierzchni, na którą będziemy naklejać etykietę oraz możliwości technologiczne urządzenia drukującego.
- Kształt etykiety samoprzylepnej. Najpopularniejszym kształtem jest prostokąt ale obecnie nie ma najmniejszych problemów z wykonaniem etykiet w kształcie koła czy innego kształtu.
- Etykieta produktowa musi wyraźnie zawierać nazwę produktu i informacje o produkcie, nazwę i adres firmy, która go wyprodukowała lub adres importera. Zgodnie z polskim prawodawstwem etykiety muszą być napisane w języku polskim i posiadać dodatkowe oznaczenia wymagane odrębnymi przepisami, np. znak zgodności, znak bezpieczeństwa, informacja o wprowadzeniu produktu na rynek. Informacje muszą być czytelne, jasne i zrozumiałe. Klient nie może być wprowadzony w błąd przez nieprawidłowe lub niejasne oznakowanie produktu.
- Bardzo ważny jest również dobór odpowiedniego materiału na etykietę (np. Papier samoprzylepny, folia przezroczysta, folia biała). Należy przeanalizować powierzchnię, do której naklejona zostanie etykieta, w jakich warunkach będzie przechowywana i jaka jest jej żywotność. Przede wszystkim etykieta powinna być trwała. O wyborze surowca decyduje przede wszystkim otoczenie, w jakim znajduje się oznakowany produkt, obszar zastosowania oraz wymagana trwałość.
- Projekt etykiety powinien uwzględniać spady wewnętrzne oraz zewnętrzne. Jest to obszar wokół wzoru, który zostanie odcięty po wydrukowaniu. Spady drukarskie służą do uniknięcia nieestetycznych, niezadrukowanych części na etykiecie
Co powinna zawierać etykieta na produkty spożywcze
Pomimo powszechnego obowiązku zamieszczania niektórych danych i zapewnienia czytelności informacji znajdujących się na opakowaniach, w dalszym ciągu znaczna grupa producentów nie spełnia tych wymagań. Producenci mają także do dyspozycji szereg opcjonalnych systemów i oznaczeń, które przyczyniają się do przypisywania konkretnych cech produktom spożywczym. Nierzadko zdarza się, że opakowanie celowo podkreśla wyjątkowość produktu i jego wysoką jakość.
Gotowe produkty spożywcze dla niemowląt i małych dzieci poniżej 3. roku życia, czyli żywność, którą określa się jako środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, podlegają ściśle regulowanym i kontrolowanym standardom jakościowym. Żywność dla najmłodszych musi spełniać restrykcyjne wymagania w odniesieniu do składu, znakowania i dopuszczalnego poziomu zanieczyszczeń. Europejskie i krajowe akty prawne szczegółowo określają ilość i jakość makroskładników (białka, tłuszcze, węglowodany) i składników mineralnych oraz witamin, które mogą wchodzić w skład żywności dla dzieci oraz regulują wykorzystanie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych na etykietach.
Informacja o wieku na etykiecie opakowania produktów spożywczych pozwala rodzicom wprowadzić produkt spożywczy do diety dziecka w odpowiednim dla niego czasie. Odpowiedzialni producenci zamieszczają na etykietach produktów dla niemowląt informacje mówiące o przygotowaniu i podaniu gotowego produktu dziecku, zapewniając tym samym bezpieczeństwo jego użycia.
Wybierając dla niemowląt i małych dzieci do 3. roku życia, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, mamy pewność, że podajemy naszym pociechom produkty, podlegające ustalonym wymogom prawa żywnościowego, mające ściśle określony skład ilościowo-jakościowy oraz odpowiednią dla dzieci wartość odżywczą i jakość zdrowotną.
Wymagania unijne dotyczące znakowania żywności nakładają na producentów żywności obowiązek zamieszczania na etykietach danych o głównych potencjalnych składnikach alergennych. Zgodnie w obowiązującym prawem, nazwa substancji alergennej powinna być odpowiednio wyróżniona spośród innych składników, najczęściej poprzez podkreślenie, pogrubienie lub odmienną czcionkę. Warto wybierać tylko takie produkty żywnościowe przeznaczone dla najmłodszych, na których producenci w sposób czytelny i wyczerpujący podają te istotne informacje. Wnikliwa analiza informacji o alergenach zamieszczona na etykietach pozwala na skuteczną realizację diety eliminacyjnej.
Informacje żywieniowe
Informacja żywieniowa zamieszczona na etykiecie zawiera dane dotyczące składników odżywczych w produkcie, ich ilości i rodzaju, a także wartości energetycznej całego produktu. Wartość odżywcza na opakowaniach produktów spożywczych najczęściej podawana jest w formie tabelarycznej w przeliczeniu na 100 g lub 100 ml w zależności od postaci fizycznej produktu. W żywieniu rodziny warto zwrócić szczególną uwagę na zawartość soli i cukrów dodanych w produkcie. Udział tych produktów w żywieniu najmłodszych powinien być limitowany. Warto więc wybierać produkty z deklaracją od producenta: „bez dodatku cukrów”, „zawiera naturalnie występujące cukry” oraz „dla diety ubogiej w sód”.
Data ważności na etykiecie
Sposób zamieszczania na etykiecie daty ważności produktu zależy od jego trwałości. Jeśli nie przekracza ona trzech miesięcy, producent może podać jedynie dzień i miesiąc. Gdy trwałość produktu spożywczego wynosi od 3 do 18 miesięcy, producent może zamieścić na opakowaniu wyłącznie miesiąc i rok do których dany produkt spełnia wymagania w zakresie ważności do spożycia. Termin przydatności do spożycia jest stosowany przez producentów żywności w przypadku produktów wrażliwych na zepsucie mikrobiologiczne a na etykiecie zamieszcza się wówczas określenie „spożyć przed”. Należy mieć na uwadze, że spożycie produktu, którego termin przydatności do spożycia upłynął, naraża konsumentów, zwłaszcza najmłodszych, na ryzyko zdrowotne.
Druk cyfrowy etykiet polega na przenoszeniu danych, które znajdują się w plikach cyfrowych, na podłoże do zadruku przy pomocy specjalnych maszyn i środków barwiących. Sprzęty drukujące pracują w technologii laserowej. Oznacza to, że nie posiadają matrycy, a cylinder, czyli fotoreceptor. Podczas procesu drukowania, naświetla się on wiązką laserową, dzięki czemu tworzy obraz utajony, nanoszony w dalszej kolejności na etykietę i odpowiednio z nim zespolony.